Tế bào miễn dịch trong tử cung giúp an thai trong quá trình mang thai

Tế bào giết tự nhiên NK là một trong những tế bào miễn dịch đông đảo nhất trong tử cung trong thai kỳ đầu tiên, nhưng số lượng tế bào này giảm đáng kể khi bánh rau hình thành. Một nghiên cứu  đăng tải trên tạp chí Immunity ngày 19/12 có thấy tế bào này đến một cách thoáng qua và giúp cung cấp dinh dưỡng thai nhi trong giai đoạn phát triển đầu tiên này. Các tác giả phát hiện rằng một quần thể trong tổng số tế bào NK tử cung có thể tiết yếu tố thúc đẩy tăng trưởng ở người và chuột, và cho thấy truyền các yếu tố này giúp tăng khả năng đậu thai ở chuột.

Tác giả của bài báo cho biết khám phá không những cho thấy khả năng của tế bào NK trong quá trình mang thai giai đoạn đầu, nó còn chỉ ra một cách tiếp cận để tăng cường dinh dưỡng cho vi môi trường tử cung. Nghiên cứu mở đường cho một phương pháp trị liệu bằng cách truyền tế bào NK giúp không những chống virus và khối ung thư mà còn giúp tăng số lượng tế bào NK để hỗ trợ sự phát triển của cơ thể và chức năng cơ quan.

Hoạt động như một thành tố của hệ miễn dịch tự nhiên (hàng rào bảo vệ đầu tiên), tế bào NK có khả năng tấn công tế bào ung thư và tình trạng nhiễm khuẩn. Trong nhiều thập niên, tế bào NK tử cung được xem như một tế bào chuyên biệt với chứ năng độc nhất sinh ra trong quá trình tiến hóa của sự mang thai ở động vật có vú. Lấy ví dụ, tế bào NK tử cung có thể thúc đẩy sự cân bằng miễn dịch và tình trạng cấp máu đến nhau thai, điều này giúp ảnh hưởng tích cực lên cân nặng và sự phát triển của thai nhi. Nhưng cho đến hiện nay, chưa rõ tiểu quần thể nào trong tổng số tế bào NK tử cung chịu trách nhiệm cho việc thúc đẩy thai nhi phát triển hay liệu rằng các tế bào này có thể tối ưu quá trình cung cấp dinh dưỡng cho thai nhi ở giai đoạn phát triển sớm.

Trong nghiên cứu này, các tác giả phát hiện một quần thể nhất định trong tổng số tế bào NK nằm ở vị trí thành tử cung người tiết các chất thúc đẩy tăng sinh như pleiotrophin và osteoglycin, vốn có vai trò rộng khắp đối với quá trình phát triển. Quần thể này co nhỏ còn 42% trong tổng số NK tử cung ở người sảy thai liên tiếp so với 81% ở người khỏe mạnh. Bằng chứng này cho thấy việc chế tiết thiếu chất thúc đẩy tăng trưởng bởi quần thể NK này có thể là lý do đối với sự phát triển hạn chế của thai nhi. 

Nghiên cứu tiếp theo trên mô hình chuột cho thấy, việc thiếu đi quần thể NK này dẫn đến việc thiếu hụt phát triển nghiêm trọng, và làm giảm sự phát triển của hệ xương thai nhi. Đáng chú ý, việc truyền tế bào NK giốg NK tử cung vào có thể làm đảo ngược hiện tượng kể trên. Nhưng hiện nay, không rõ các chất thúc đẩy tăng trưởng trên tác động trực tiếp bằng cách đi xuyên qua hàng rào nhau thai từ mẹ sang con hay gián tiếp bằng cách thúc đẩy sự hình thành của bánh nhau và sự phát triển của hệ mạch máu.

Từ quan điểm lâm sàng, liệu pháp miễn dịch tế bào NK đang được sử dụng rộng rãi điều trị ung thư. Để đáp ứng nhu cầu thúc đẩy sự phát triển thai nhi ở người, có thể truyền tế bào NK thông qua đường tĩnh mạch hoặc thông qua đường âm đạo vào người mẹ để tránh phải can thiệp xâm nhập. Hơn thế nữa, tế bào NK giống NK tử cung là một liệu pháp an toàn hơn tế bào gốc vạn năng bởi vì chúng ít nguy cơ hình thành khối ung thư. 

Cần nhiều nghiên cứu hơn để phát triển một thủ thuật phù hợp thúc đẩy tế bào NK tử cung này tiết chất thúc đẩy tăng trưởng ở hệ miễn dịch người và tăng cường tính khả thi của việc truyền tế bào NK cho bệnh nhân. Nghiên cứu này giúp mở ra một lộ trình để điều trị bệnh kém phát triển thai nhi, sảy thai liên tiếp không rõ nguyên nhân và sảy thai do tuổi tác bằng cách làm giàu vi môi trường nhau thai.

Nguồn :

https://www.sciencedaily.com/releases/2017/12/171219133547.htm Binqing Fu, Yonggang Zhou, Xiang Ni, Xianhong Tong, Xiuxiu Xu, Zhongjun Dong, Rui Sun, Zhigang Tian, Haiming Wei. Natural Killer Cells Promote Fetal Development through the Secretion of Growth-Promoting Factors. Immunity, 2017; 47 (6): 1100 DOI: 10.1016/j.immuni.2017.11.018

Biên dịch: Nhóm tác giả CTCP Y Sinh Immutek